Αδέσποτα σκυλιά του Διαστήματος

Άρθρο τής Σοφίας Εξάρχου στην Εφημερίδα "Ο Ταχυδρόμος τής Άρτας " μετά το ταξίδι μας στην Ρωσία

Μόλις μπαίνεις στο Μουσείο Κοσμοναυτικής της Μόσχας σε υποδέχονται αδέσποτα σκυλιά. Δεσπόζει  η φωτογραφία τής μικρής Λάικα. Ενός σκύλου που έγινε ο πρώτος ζωντανός οργανισμός που εκτοξεύθηκε στο Διάστημα και επιβίωσε έστω και για λίγο.

Η Μπέλκα και η Στρέλκα είναι δύο επίσης μικρόσωμα σκυλάκια που κατάφεραν να ταξιδέψουν σε τροχιά γύρω από τη Γη και να επιστρέψουν σώα και αβλαβή.

Μέσα στη βιτρίνα με τα ταριχευμένα σώματά τους υπάρχει η ρήση ενός διακεκριμένου ακαδημαϊκού: 

«Ο Σκύλος είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου. Αποδείχθηκε αληθές ότι το ίδιο ισχύει και για τους κοσμοναύτες. Τα αδέσποτα σκυλιά έκαναν το πρώτο βήμα και έδειξαν το δρόμο για την κατάκτηση του διαστήματος από τον άνθρωπο.»

Επιλέχθηκαν ανάμεσα από άλλα αδέσποτα σκυλιά της Μόσχας. Να είναι ημίαιμα για να είναι πιο δυνατοί οργανισμοί. Να είναι μαθημένα στο κρύο, στις ακραίες καιρικές συνθήκες και στις κακουχίες.

Η πορεία της Λάικα ήταν προδιαγεγραμμένη. Θα εκτοξευόταν, θα έφερνε κάποιες τροχιές γύρω από τη Γη για δέκα περίπου μέρες τρεφόμενη με ένα ειδικό τζελ. Στη συνέχεια θα δηλητηριαζόταν. Όμως το ταξίδι της αυτό έμελε ναι είναι ακόμη πιο σύντομο. Οι αισθητήρες που ήταν πάνω της έδειξαν ότι επιβίωσε της εκτόξευσης. Όμως οι παλμοί της ανέβηκαν κατά πολύ κι έφτασαν στο τριπλάσιο από το  κανονικό λόγω του φόβου και επανήλθαν μετά από πολύ ώρα.   

Μετά από την επιτυχή θέση του Σπούτνικ 2 σε τροχιά παρουσιάστηκε βλάβη στο σύστημα θερμομόνωσης και εξαερισμού. Η θερμοκρασία ανέβηκε και ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου. Ο οργανισμός των σκύλων δεν μπορεί να αντέξει μια τέτοια υπερθέρμανση. Έτσι η Λάικα πέθανε από τη θερμοπληξία σε συνδυασμό με το έντονο στρες και την καταπόνηση, αφού είχε συμπληρώσει 4 τροχιές γύρω από τη Γη. 

Το έτος 1958 η Λάικα έγινε ο πρώτος ζωντανός οργανισμός που επιβίωσε έστω και για λίγο στο Διάστημα. Το πρώτο βήμα τού ανθρώπου για την κατάκτηση του Διαστήματος είχε γίνει. Η Λάικα έδωσε τα πρώτα στοιχεία για τη συμπεριφορά των έμβιων όντων στο Διάστημα.  Βέβαια το έτος 1998 ο Όλεγκ Γκαζένκο δήλωσε ότι: «Όσο ο καιρός περνάει, μετανιώνω όλο και πιο πολύ γι' αυτό που έκανα. Αυτά που μάθαμε από αυτή την αποστολή δεν ήταν τόσα ώστε να δικαιολογούν το θάνατο του σκυλιού».

Η  Λάικα ηρωοποιήθηκε έγινε γραμματόσημο και όλος ο κόσμος μιλούσε πια για αυτή.

Αργότερα, το 1960, άλλα δύο αδεσποτάκια της Μόσχας κατάφεραν με το Σπούτνικκ 5 να ταξιδέψουν στο διάστημα και να επιστρέψουν σώα και αβλαβή. Η Μπέλκα και η Στρέλκα ταριχευμένες πια σε καλωσορίζουν στο Μουσείο. Παρέμειναν σε διαστημική τροχιά 24 ώρες κάνοντας 17 πλήρεις περιστροφές γύρω από τη Γη. Μαζί τους ταξίδευαν μέσα στην κάψουλα ποντίκια, αρουραίοι, φύκια, σπόροι και άλλοι ζωντανοί οργανισμοί. Ταξίδεψαν όλα αυτά μαζί και επέστρεψαν ζωντανά. Το επόμενο βήμα στην κατάκτηση του Διαστήματος είχε γίνει πραγματικότητα!

Εκείνα τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου οι υπερδυνάμεις έπαιζαν το ρόλο τους στην παγκόμια πραγματικότητα. Ο Νικίτα Χρουτσόφ εκμεταλλεύτηκε αυτή την καταπληκτική πρωτοποριακή εγκαθίδρυση της Σοβιετικής Ένωσης στον Κόσμο του Διαστήματος. Τα σκυλάκια έδιναν «συνεντεύξεις», φωτογραφιζόταν ως διασημότητες, πήγαιναν σε σχολεία και νηπιαγωγεία. Τα δύο σκυλάκια έγιναν οι καλύτεροι πρεσβευτές της χώρας στο εξωτερικό. Η Στρέκλα έμεινε έγκυος. Έφερε απογόνους στον κόσμο. Τα κουταβάκια της έφτασαν μέχρι την προεδρική αυλή της Jacqueline Kennedy στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Οι προπομποί είχαν φέρει εις πέρας την αποστολή τους. Ένα χρόνο μετά ο Γιούρι Γκαγκάριν γίνεται ο πρώτος άνθρωπος, που ταξίδεψε στο Διάστημα.

Σοφία Εξάρχου