Και καλή δύναμη σου εύχομαι
Είχα ετοιμάσει κάτι για τον Θερβάντες με σκοπό να το μοιραστούμε με τους γκρακολανδιώτες τη βραδιά του Καμπαρέ Βολταίρ, στις 16 Ιανουαρίου που ήταν και μια σημαντική επέτειος για τον Θερβάντες.
Τα είχα γράψει με τη Μαυρομύτα μου και εσύ αν κάτι σου χρειαστούν κράτησε τα αλλιώς αγνόησε τα.
Κατερίνα.
Κατερίνα μου,
κατ' αρχάς σ' ευχαριστώ και νομίζω εκ μέρους και όλων των φίλων της Grecoland. Θυμάμαι πάρα πολύ καλά την προσπάθειά σου να προλάβεις να 'χεις κάτι έτοιμο για τις 16 Ιανουαρίου, υπερπροσπάθεια φαντάζομαι γιατί είσαι και γιαγιά (αν και νεότατη) ΟΧΤΩ (8) εγγονών. Σου ζητώ συγνώμη που ο κόπος πήγε τζάμπα με μια έννοια αλλά εκεί, στο Καμπαρέ Βολταίρ εκείνη τη βραδιά δεν υπήρξε κατάλληλη ευκαιρία για τέτοιο αφιέρωμα.
Θυμάσαι τί γινόταν;;;
Πού να σκίσω ανάμεσα σε τραβεστί, γκέυ, στρέιτ και μπάι ώστε να επιβάλω την ησυχία που απαιτεί μια ανάγνωση;
Επειδή όμως τίποτα δεν πάει χαμένο (σχεδόν τίποτα) να μια ευκαιρία να μοιραστούμε τον κόπο σου με ακόμα περισσότερους φίλους.
Σχετικά με το Θερβάντες ένα θα πω εγώ σήμερα γιατί όλα τ' άλλα τα λες εσύ και άλλοι πολλοί πολύ ωραία.
Είναι μια φράση του Θερβάντες που δε θυμάμαι καν από ποιο έργο του είναι. Την έχω γραμμένη σ' ένα κίτρινο χαρτάκι, χρόνια τώρα, και το κουβαλάω μαζί μου, κίτρινο διάλεξα για να μην μπορεί να του κάνει τίποτα ο χρόνος, πάντα στο γραφείο μου κολλημένο πάνω σ' κολάζ του φίλου μου Αντόν Χουάν, ένα κολάζ που είχε κάνει για έναν νεαρό φίλο που είχε αυτοκτονήσει.
Λέει ο Θερβάντες σ' ένα απ' τα δυο κίτρινα χαρτάκια που φαίνονται πάνω, κολλημένα στο κόκκινο πλαίσιο του κολάζ.:
“Δεν είναι δύσκολο να πεθάνεις για τον φίλο σου όσο το να βρεις έναν τέτοιο φίλο που να τ' αξίζει.”
Ακολουθεί το κείμενο της Κατερίνας Παπατζανάκη
" Έτος Θερβάντες το 2016. Έτσι το ονομάτισε ο ΓΙΑΝΝΗΣ μας στο ταξίδι μας στη Β. Ισπανία . Το κατέγραψα στον σκληρό του μυαλού μου και το ´ ψάξα.
1547 γεννήθηκε - 1616 πέθανε ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Στις 22 Απριλίου συμπληρώνονται 400 χρόνια από τον θάνατο του. Αιτιολογούνται επομένως εορτασμοί.
16 Ιανουαρίου του 1605 ο " μεγαλόπνοος ιδαλγός Δον Κιχώτης από τη Μάντσια" ή " ο ευφάνταστος ευπατρίδης Δον Κιχώτης της Μάντσιας" ξεκινά το ταξίδι του για τη λογοτεχνική αιωνιότητα, από τη Μαδρίτη.
16 Ιανουαρίου του 1605 πρώτη κυκλοφορία του πρώτου μέρους του αριστουργήματος τού Θερβάντες "Δον Κιχώτης" πριν 411 χρόνια.
Μέσα στον ίδιο χρόνο το βιβλίο εκδόθηκε έξι φορές: για δεύτερη φορά στη Μαδρίτη, δυο φορές στη Λισαβόνα και άλλες δυο στη Βαλένθια . Το 1607 τυπώθηκε και στις Βρυξέλλες. Το κοινό υποδέχτηκε το έργο με μεγάλο ενθουσιασμό.
Το δεύτερο μέρος του Δον Κιχώτη εκδόθηκε το 1615, ένα χρόνο πριν από το θάνατο του Θερβάντες. Αυτό πια γράφτηκε για να αντικρούσει έναν άλλο Δον Κιχώτη, του Αβεγιανέδα, που εκδόθηκε στην Ταρραγονα το 1614.
Για το δεύτερο βιβλίο του ο Θερβάντες επισημαίνει στον πρόλογό του ότι " παρουσιάστηκε από τον ίδιο τεχνίτη και από το ίδιο ύφασμα" .
Ποιος όμως είναι ο Θερβάντες και ποιος ο Δον Κιχώτης;
Θα επιχειρήσω μια πολύ σύντομη παρουσίασή τους.
Ο Θερβάντες γεννήθηκε το 1547 στην πόλη Alcalá de Henares φημισμένη πανεπιστημιούπολη της εποχής, κοντά στη Μαδρίτη όπου και πέθανε το 1616.
Σημαντικοί σταθμοί στη ζωή του υπήρξαν:
ο τραυματισμός του στη ναυμαχία της Ναυπακτου ( 7-10-1571)
και η αιχμαλωσία του στο Αλγέρι.
Μετά από αυτή του την περιπέτεια ο Θερβάντες κατέλαβε μια διοικητική θέση στην υπηρεσία του βασιλιά Φιλίππου του Β´ (του Ισπανού βασιλιά που στα χρόνια του η Ισπανία γνώρισε μεγάλη ακμή) και ταυτόχρονα έγραψε πολλά έργα.
Έγραψε θεατρικά (τραγωδίες και κωμωδίες) περί τα τριάντα, σώθηκαν όμως μόνο δυο.
Έγραψε ποιήματα.
Γνωστός όμως σε όλο τον κόσμο έγινε με τον Δον Κιχώτη, το πολυδιαβασμένο μυθιστορηματικό του αριστούργημα που τον τοποθετεί στην ίδια γραμμή με τους πιο μεγάλους που έχει να δείξει η ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος, τον Δάντη, τον Σαίξπηρ και τον Γκαίτε.
Ο Δον Κιχώτης θεωρείται το πρώτο νεότερο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα εκτοπίζοντας απ´ αυτή τη θέση τον ίσως υπερβολικά ιδιόρρυθμο Πανταγκρυέλ του Ραμπελαί.
Ήρωας και πρωταγωνιστής του έργου του Θερβάντες "Δον Κιχώτης" είναι ο Αλόνσο Κιχάνο, ένας απλός αγρότης ο οποίος έχοντας διαβάσει πολλά βιβλία για τον ιπποτισμό, πιστεύει ότι είναι ιππότης και παίρνει το όνομα Δον Κιχωτης. Είναι ένας κάτισχνος, μέσης ηλικίας ιππότης που ξεκινάει μια περιπετειώδη περιπλάνηση αρχικά με μόνη συντροφιά το κοκαλιάρικο άλογό του, τον Ροθινάντε.
Πλάθει με τη φαντασία του μια άλλη πραγματικότητα:
βλέπει τους ανεμόμυλους σαν γίγαντες,
τα δοχεία σαν κάστρα,
τα κοπάδια των προβάτων σαν στρατιές εχθρών και μια άκομψη χωριατοπούλα σαν χαριτωμένη Δέσποινα, τη Δουλτσινεα, την οποία και ερωτεύεται.
Στον αντίποδα αυτού βρίσκεται ο πιστός υπηρέτης του, ο Σάντσο Πάνθα, άνθρωπος πρακτικός και ρεαλιστής που απεγνωσμένα προσπαθεί να προσγειώσει το αφεντικό του με την ευγενική καρδιά και τις μεγαλόψυχες υπερβολές.
Και τα δυο αυτά πρόσωπα, ο ιππότης και ο υπηρέτης, ο τρελός και ο φρόνιμος παρωδούνται ασταμάτητα αλλά ταυτόχρονα αλληλοσυμπληρώνονται με θαυμαστό τρόπο.
“Στην πραγματικότητα αποτελούν τον ένα ήρωα του μυθιστορήματος, μαρτυρώντας τόσο την τέχνη όσο και το βάθος του πνεύματος του δημιουργού του” όπως επισημαίνει ο Χάινριχ Χάινε στο προλόγισμα του δεύτερου βιβλίου.
Χρησιμοποιώντας το μηχανισμό της παραφροσύνης του ήρωα, θέμα που ο συγγραφέας δανείζεται από τον “Μαινόμενο Ορλάνδο” του Αριόστο καταφέρνει να αντιπαραθέσει μοναδικά τον φανταστικό με τον υπαρκτό κόσμο της καθημερινότητας που οι αναγνώστες του Θερβάντες γνωρίζουν πολύ καλά.
Εισάγοντας με ευκολία στο έργο του φυσικούς διαλόγους που αποτελούν ένα από τα πρωτότυπα χαρακτηριστικά του πετυχαίνει τον προφανή του στόχο που είναι η σάτιρα του τύπου του μεσαιωνικού ιππότη.
Σ' αυτό το έργο ο Θερβάντες είναι ο αφηγητής. Τα μάτια του εισχωρούν βαθιά στην καρδιά των ανθρώπων και βλέπουν ξεκάθαρα ο,τι κρύβεται σ' αυτή.
Αυτά που βλέπουν τα μάτια και η ψυχή θέλει να τ' αποκαλύψει, τα λέει μέσα από τα λόγια των προσώπων του.
Ο Δον Κιχώτης έχει μεταφραστεί στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου και πολλοί υποστηρίζουν ότι έχει ξεπεράσει σε πωλήσεις και τη Βίβλο. Έχει λειτουργήσει και λειτουργεί ως αστείρευτη πηγή έμπνευσης σε συγγραφείς, καλλιτέχνες, διανοητές. Έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο, στο θέατρο, στην τηλεόραση, στη λυρική σκηνή, στη ζωγραφική. Οι Ισπανοί ζωγράφοι Νταλί και Πικάσο απέδωσαν με το δικό τους χαρακτηριστικό τροπο τον ψηλόλιγνο ιππότη και τον κοντόχοντρο υπηρέτη.
Τελειώνοντας επισημαίνω ότι, όσες φορές κι αν διαβάσουμε τον Δον Κιχώτη πάντοτε θα μας αποκαλύπτονται άγνωστες πτυχές της ανθρώπινης ψυχής. Ο Δον Κιχώτης για άλλη μια φορά θα μας συμπαρασύρει στη δόξα της ζωής και σε ο,τι αυτή μας φέρνει!
" Όταν μια πόρτα κλείνει, ανοίγει άλλη ".
( ά μέρος , κεφ. 21 )
Αυτά είχα ως κείμενο ετοιμάσει για δια ζώσης σύντομη και επιγραμματική ενημέρωση. Όπως διαπιστώνεις
δεν είναι άρθρο για δημοσιοποίηση αλλά απλά λόγια από
καρδιάς όμως.
ΦΙΛΙΑ
Κατερίνα "
Ευχαριστούμε πολύ Κατερίνα και χαίρομαι αφάνταστα που θα γευτείς και συ τη 2η πουτανέσκα,
που ενώ πρόσφατα και συ σαν την Ελίζα και την Άννα, επισκέφτηκες τη Σικελία, επιστράτευσες σύζυγο, φίλους και γνωστούς κι επιστρέφεις για να γευτείς την “Κατά Γιάννη Εκστρατεία” όπως είπες. Με τιμά.
Σα σήμερα 22 Απριλίου πριν 400 ολόκληρα χρόνια πέθανε ένας άνθρωπος που προφανώς κάτι σημαντικό άφησε πίσω του για να μπαίνουμε ακόμα στον κόπο και να τον θυμόμαστε τόσο εύκολα που ξεχνάμε εμείς.
Ήδη απ' τα μισά του μήνα (Απριίλιος του 1616) δεν ένιωθε καλά. Καθηλώθηκε στο κρεβάτι και περίμενε. Δεν ξέρω πώς περιμένει το Θάνατο ένας δημιουργός, αν βάζει κάτι απ' την Τέχνη του για να ξεγελάσει το φόβο προς το άγνωστο ή αν μέχρι κι η Τέχνη είναι με δεμένα τα χέρια μπροστά του. Περίμενε το Θάνατο ο Θερβάντες και δυο μέρες πριν έρθει αυτός, δέχτηκε άλλη επίσκεψη, τη μόνη ίσως που θα μπορούσε κάπως να γαληνέψει την ψυχή απ' την άρνησή της αποχωριστεί ακόμα και σώμα σακατεμένο...
Ήρθαν στο σπίτι θαυμαστές, κάποιοι ΝΕΟΙ που είχαν διαβάσει το τελευταίο του έργο, το “Οι μόχθοι του Περσίλες και της Σιγισμούντα” και του ζήτησαν να τους υπογράψει... Δύο μέρες μετά, πέθανε,
στο σπίτι στην οδό Λεόν γωνία με το δρόμο που σήμερα λέγεται ΟΔΟΣ ΘΕΡΒΑΝΤΕΣ. Εκεί που περπατήσαμε με πολλούς και ξεναγηθήκαμε μετά το Πράδο, στη Συνοικία των Γρμμάτων της Μαδρίτης, έτσι λέγεται σήμερα η γειτονιά, Barrio de las Letras. Εκεί, δίπλα στο σπίτι όπου πέθανε, θάφτηκε την επομένη, 23 Απριλίου του Αγίου Γεωργίου σταθερά στην Ισπανία, στο Μοναστήρι Trinitarias Descalzas.
Κλείνοντας αυτόν τον επίλογο θέλω να πω ότι του χρόνου, αν όλα το επιτρέψουν, θα κάνουμε το ταξίδι στην Πορτογαλία αλλά θα καταλήξουμε στην Ισπανία. Γιατί μεταξύ άλλων πολλών εκκρεμοτήτων που έχουμε αφήσει στην Ιβηρική πριν πάρουμε δρόμους υπερατλαντικούς, είναι και μια επίσκεψη στο σπίτι που γεννήθηκε ο Θερβάντες στο Alcalá de Henares, Μουσείο σήμερα.
Του χρόνου όμως, που δε θα είναι 'Έτος Θερβάντες' για να μην κάνουμε ουρές σε τίποτα... Έτσι κι αλλιώς, για κάτι σαν τον Σαίξπηρ και τον Θερβάντες, κάθε χρόνο είναι Χρόνος τους.
Τόσο εύκολα που ξεχνάμε, κάτι καλό πρέπει να καναν αυτοί για να τους θυμόμαστε.
Υ.Γ: Μόλις τώρα τέλειωσα, πάω να το δημοσιεύσω κι έρχεται μήνυμα απ' τον φίλο μου τον Κώστα. "Μέσα σε 15 μέρες έχασα και τους δυο γονείς μου..."
Δεν είναι ανάγκη να γράψεις τον Δον Κιχώτη για να αξίζεις να σε θυμούνται Κωστάκη. Ετοίμασε μια Έκθεση στη Μνήμη τους, το αξίζουν γιατί αν μη τι άλλο μεγάλωσαν ένα καλό παιδί. Το γιατί έγινες και καλός φωτογράφος θα το ξέρεις εσύ
El Greco
No comments:
Post a Comment