Ταξιδεύοντας, ξεναγώντας, βλέποντας και δείχνοντας πόλεις του κόσμου,
πόσες φορές δε δάγκωσα τα χείλια μου και σα να έπεσα στο κενό τελευταία στιγμή κρατήθηκα απ' τον Παρθενώνα κι απ' τον περιβάλλοντα χώρο του, λίγο την Διονυσίου Αρεοπαγίτου, λίγο την Πλάκα...
για να μη σκάσω στο τσιμέντο της Αθήνας και χυθούν μυαλά και όνειρα για ζωή σ' ωραίο χώρο,
για να μη νιώσω ότι πρέπει να φύγω απ' την Αθήνα αν θέλω μια ζωή Ανθρώπινη,
για να μη λέω κομπλεξικά σαν επαρχιωτάκι: “σιγά, σαν τα νησιά μας...” όταν μιλάμε για πρωτεύουσες,
για να μη νιώσω ότι στην Αθήνα δεν μπορώ να γυρίζω, 4-5 ώρες μ' ένα λεωφορείο, ανοιχτό ή κλειστό, διώροφο ή όχι, σαν τουρίστας ή σαν ξεναγός να κάνω την αποκαλούμενη πανοραμική ξενάγηση πόλης, κατεβαίνοντας την Αλεξάνδρας, στρίβοντας στην Πατησίων... να δείχνω και να βλέπω τί;
Απ' τον Παρθενώνα κρατιέμαι κι απ' τα νησιά μας γιατί
απ' τα Σεπόλια που ήταν το πρώτο σπίτι που νοίκιασα όταν φοιτητής ήρθα στην Αθήνα,
απ' την Πλατεία Αμερικής το δεύτερο,
την Κυψέλη το τρίτο,
την Ομόνοια,
το Κουκάκι...
10 χρόνια δεν τα κατάφερα.
Φαντάζομαι στην Εκάλη και στο Κεφαλάρι θα είναι ανθρωπινότερα να ζεις αλλά είναι το κέντρο μιας ευρωπαϊκής πρωτεύουσας η Εκάλη και το Κεφαλάρι;
Και τί φοιτητής είναι αυτός που από τη Λάρισα ορμώμενος έρχεται για σπουδές στην Αθήνα και νοικιάζει Εκάλη;
Συνήθισα σιγά-σιγά την Κολιάτσου και δε μου φαινόταν άσχημη. Συνηθίζει ο άνθρωπος, σ' ό,τι να 'ναι συνηθίζει, και στο γκρι, και στο κατάμαυρο.
Γι' αυτό, στέκομαι ψύχραιμα κάθε φορά που ακούω...
-“Πάντως δε θα μπορούσα να ζω στη Μαδρίτη... δεν έχει μπαλκόνια...”
-Πού μένετε στην Αθήνα;
-Κάτω Πατήσια.
Συνηθίζει ο άνθρωπος. Και γω συνήθισα χωρίς μπαλκόνι. Θα ήθελα όμως να μην είχε χρειαστεί να φύγω,, να μην είχε γίνει η Ελλάδα γκρι από καμία άποψη, θα ήθελα να μην είχε χρειαστεί να φύγω γιατί αυτήν αγαπάω αλλά...
Δεν είμαι και το μόνο θύμα ενός “αλλά”;
Βρήκα το Ντοκιμαντέρ με τίτλο «Αιδ' Εις Αθήναι ...η πριν πόλις» και σε μια παραδοσιακά πένθιμη εβδομάδα, ετούτη τη Μεγάλη Εβδομάδα μου φάνηκε πολύ κατάλληλο, σα Γολγοθάς που ανέβηκε η Αισθητική και Σταυρώθηκε κι αναγκάστηκαν οι άνθρωποι των ελληνικών πόλεων στην πλειοψηφία τους να ζουν σε άσχημα κουτιά με γκρι χρώμα, Σταύρωση μόνο κι Ανάσταση πουθενά, μόνο γκρίζες πολυκατοικίες αναλήφθηκαν κι ούτε καν μέχρι τον ουρανό, ίσα-ίσα πάνω απ' τα κεφάλια των κατοίκων το μπόι τους, κτίρια-γκιλοτίνες, ας είχαν τουλάχιστον προσδοκίες η γκρι τους φύση να φτάσει στο μπλε του Ουρανού, ας είχαν όνειρο οι μαύρες απ' το καυσαέριο πολυκατοικίες να γίνουν Ουρανοξύστες όταν μεγαλώσουν, να γίνουν κάτι, κάτι να είναι, κάτι αλλά όχι τίποτα, αυτό το πράμα το τίποτα, καινούρια ολοκαίνουρια κτίρια, άσχημα πανάσχημα, νεογέννητα με χαρακτηριστικά γερόντων, σαν τον Μπραντ Πιτ στην ταινία Η Απίστευτη Ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον (The Curious Case of Benjamin Button)
“...σαν τους πολλούς νεκρούς μετά από μια επιδημία... οι Αξίες πέφτανε και αντικαθίστανταν με αξιοποιήσεις... ”
Έτσι το λέει ο Τσαρούχης αυτό που έγινε με τα νεοκλασικά της Αθήνας.
Κι ο αρχιτέκτων Αριστομένης Προβελέγγιος λέει πως: «Η ιστορία των πόλεων είναι η ιστορία της ανθρωπότητας. Μέσα από τη μορφή που διατηρεί κάθε πόλη διαβάζεις τις αξίες, την παράδοση, τον πολιτισμό που την δημιούργησε. Τα κίνητρα των ανθρώπων, τον σεβασμό ή την ασέβεια, το θάρρος ή τον εγωισμό αυτών που την κατοίκησαν και την κατοικούν».
25 χρόνια τώρα ακριβώς μ' αυτό τον τρόπο προσπαθώ, να δείξω να ξεναγήσω τις πόλεις στους ανθρώπους: σα να είναι η Ιστορία τους η προσωπική.
Ώρες-ώρες νιώθω πως όταν φίλοι ξεναγοί δείχνουν στους ξένους τις πόλεις μας, ό,τι φτιάξαμε απ' τον πόλεμο και μετά, είναι σα να δείχνουν δείχνουν φωτογραφίες βουλευτών...
...Αριστερά, υπήρχε ένα νεοκλασικό που ο Βουλευτής... για να εξυπηρετήσει πολιτικούς του φίλους και γενικά την εκλογική του πελατεία υπέγραψε την κατεδάφισή του.
...Δεξιά, όλες αυτές οι πολυκατοικίες που βλέπετε, χτίστηκαν πάνω σε ρέμα... σε ποτάμι ολόκληρο, και εκτός απ' τον Υπουργό... την ευθύνη φέρουν και οι έλληνες πολίτες που πάνω απ' τον εαυτούλη τους δεν έβαλαν ούτε κοτζάμ ποτάμι και πήγαν και το μπάζωσαν, ποτάμι ολόκληρο μπάζωσαν κι έχτισαν και ζούνε τώρα πάνω σε “κινούμενη άμμο”.
Υπάρχει Ανάσταση για την Αθήνα, για τη Λάρισα και τόσες άλλες ελληνικές πόλεις;
Υ.Γ: Πολλές φορές δέχτηκα ένα είδος επίθεσης, γιατί μιλάω με ωραία λόγια για τη Μαδρίτη για παράδειγμα την ώρα που την ξεναγώ. Ειδικά το ζήτημα με τα μπαλκόνια μου το τρίβουν πολύ στη μούρη. Και περιμένουν αντίδραση, να μπω σε αντιπαράθεση, Μαδρίτη VERSUS Λάρισα City... Λες κι είμαι καμιά κομπασμένη νέοπλούτη βλαχάρα να καθομαι να καμαρώνω ή υπερασπίζομαι ξένη πολη, τη Μαδρίτη...
Πάντως σε γενικές γραμμές καλά δεν είμαστε. Γιατί για τελευταίο αποστομωτικό επιχείρημα μου πετάνε: "Πάντως το Παρίσι είναι πολύ πιο ωραίο..." Λες κι είμαστε παρισιάνοι...
El Greco
Το ιστορικό φίλμ με κείμενα του Γιάννη Τσαρούχη για τα νεοκλασικά σπίτια της Αθήνας. Εικόνες του Σπύρου Βασιλείου. Γυρίστηκε το 1980 σε παραγωγή, σενάριο, διεύθυνση φωτογραφίας και σκηνοθεσία Νίκου Γραμματικόπουλου.
πόσες φορές δε δάγκωσα τα χείλια μου και σα να έπεσα στο κενό τελευταία στιγμή κρατήθηκα απ' τον Παρθενώνα κι απ' τον περιβάλλοντα χώρο του, λίγο την Διονυσίου Αρεοπαγίτου, λίγο την Πλάκα...
για να μη σκάσω στο τσιμέντο της Αθήνας και χυθούν μυαλά και όνειρα για ζωή σ' ωραίο χώρο,
για να μη νιώσω ότι πρέπει να φύγω απ' την Αθήνα αν θέλω μια ζωή Ανθρώπινη,
για να μη λέω κομπλεξικά σαν επαρχιωτάκι: “σιγά, σαν τα νησιά μας...” όταν μιλάμε για πρωτεύουσες,
για να μη νιώσω ότι στην Αθήνα δεν μπορώ να γυρίζω, 4-5 ώρες μ' ένα λεωφορείο, ανοιχτό ή κλειστό, διώροφο ή όχι, σαν τουρίστας ή σαν ξεναγός να κάνω την αποκαλούμενη πανοραμική ξενάγηση πόλης, κατεβαίνοντας την Αλεξάνδρας, στρίβοντας στην Πατησίων... να δείχνω και να βλέπω τί;
Απ' τον Παρθενώνα κρατιέμαι κι απ' τα νησιά μας γιατί
απ' τα Σεπόλια που ήταν το πρώτο σπίτι που νοίκιασα όταν φοιτητής ήρθα στην Αθήνα,
απ' την Πλατεία Αμερικής το δεύτερο,
την Κυψέλη το τρίτο,
την Ομόνοια,
το Κουκάκι...
10 χρόνια δεν τα κατάφερα.
Φαντάζομαι στην Εκάλη και στο Κεφαλάρι θα είναι ανθρωπινότερα να ζεις αλλά είναι το κέντρο μιας ευρωπαϊκής πρωτεύουσας η Εκάλη και το Κεφαλάρι;
Και τί φοιτητής είναι αυτός που από τη Λάρισα ορμώμενος έρχεται για σπουδές στην Αθήνα και νοικιάζει Εκάλη;
Συνήθισα σιγά-σιγά την Κολιάτσου και δε μου φαινόταν άσχημη. Συνηθίζει ο άνθρωπος, σ' ό,τι να 'ναι συνηθίζει, και στο γκρι, και στο κατάμαυρο.
Γι' αυτό, στέκομαι ψύχραιμα κάθε φορά που ακούω...
-“Πάντως δε θα μπορούσα να ζω στη Μαδρίτη... δεν έχει μπαλκόνια...”
-Πού μένετε στην Αθήνα;
-Κάτω Πατήσια.
Συνηθίζει ο άνθρωπος. Και γω συνήθισα χωρίς μπαλκόνι. Θα ήθελα όμως να μην είχε χρειαστεί να φύγω,, να μην είχε γίνει η Ελλάδα γκρι από καμία άποψη, θα ήθελα να μην είχε χρειαστεί να φύγω γιατί αυτήν αγαπάω αλλά...
Δεν είμαι και το μόνο θύμα ενός “αλλά”;
Βρήκα το Ντοκιμαντέρ με τίτλο «Αιδ' Εις Αθήναι ...η πριν πόλις» και σε μια παραδοσιακά πένθιμη εβδομάδα, ετούτη τη Μεγάλη Εβδομάδα μου φάνηκε πολύ κατάλληλο, σα Γολγοθάς που ανέβηκε η Αισθητική και Σταυρώθηκε κι αναγκάστηκαν οι άνθρωποι των ελληνικών πόλεων στην πλειοψηφία τους να ζουν σε άσχημα κουτιά με γκρι χρώμα, Σταύρωση μόνο κι Ανάσταση πουθενά, μόνο γκρίζες πολυκατοικίες αναλήφθηκαν κι ούτε καν μέχρι τον ουρανό, ίσα-ίσα πάνω απ' τα κεφάλια των κατοίκων το μπόι τους, κτίρια-γκιλοτίνες, ας είχαν τουλάχιστον προσδοκίες η γκρι τους φύση να φτάσει στο μπλε του Ουρανού, ας είχαν όνειρο οι μαύρες απ' το καυσαέριο πολυκατοικίες να γίνουν Ουρανοξύστες όταν μεγαλώσουν, να γίνουν κάτι, κάτι να είναι, κάτι αλλά όχι τίποτα, αυτό το πράμα το τίποτα, καινούρια ολοκαίνουρια κτίρια, άσχημα πανάσχημα, νεογέννητα με χαρακτηριστικά γερόντων, σαν τον Μπραντ Πιτ στην ταινία Η Απίστευτη Ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον (The Curious Case of Benjamin Button)
“...σαν τους πολλούς νεκρούς μετά από μια επιδημία... οι Αξίες πέφτανε και αντικαθίστανταν με αξιοποιήσεις... ”
Έτσι το λέει ο Τσαρούχης αυτό που έγινε με τα νεοκλασικά της Αθήνας.
Κι ο αρχιτέκτων Αριστομένης Προβελέγγιος λέει πως: «Η ιστορία των πόλεων είναι η ιστορία της ανθρωπότητας. Μέσα από τη μορφή που διατηρεί κάθε πόλη διαβάζεις τις αξίες, την παράδοση, τον πολιτισμό που την δημιούργησε. Τα κίνητρα των ανθρώπων, τον σεβασμό ή την ασέβεια, το θάρρος ή τον εγωισμό αυτών που την κατοίκησαν και την κατοικούν».
25 χρόνια τώρα ακριβώς μ' αυτό τον τρόπο προσπαθώ, να δείξω να ξεναγήσω τις πόλεις στους ανθρώπους: σα να είναι η Ιστορία τους η προσωπική.
Ώρες-ώρες νιώθω πως όταν φίλοι ξεναγοί δείχνουν στους ξένους τις πόλεις μας, ό,τι φτιάξαμε απ' τον πόλεμο και μετά, είναι σα να δείχνουν δείχνουν φωτογραφίες βουλευτών...
...Αριστερά, υπήρχε ένα νεοκλασικό που ο Βουλευτής... για να εξυπηρετήσει πολιτικούς του φίλους και γενικά την εκλογική του πελατεία υπέγραψε την κατεδάφισή του.
...Δεξιά, όλες αυτές οι πολυκατοικίες που βλέπετε, χτίστηκαν πάνω σε ρέμα... σε ποτάμι ολόκληρο, και εκτός απ' τον Υπουργό... την ευθύνη φέρουν και οι έλληνες πολίτες που πάνω απ' τον εαυτούλη τους δεν έβαλαν ούτε κοτζάμ ποτάμι και πήγαν και το μπάζωσαν, ποτάμι ολόκληρο μπάζωσαν κι έχτισαν και ζούνε τώρα πάνω σε “κινούμενη άμμο”.
Υπάρχει Ανάσταση για την Αθήνα, για τη Λάρισα και τόσες άλλες ελληνικές πόλεις;
Υ.Γ: Πολλές φορές δέχτηκα ένα είδος επίθεσης, γιατί μιλάω με ωραία λόγια για τη Μαδρίτη για παράδειγμα την ώρα που την ξεναγώ. Ειδικά το ζήτημα με τα μπαλκόνια μου το τρίβουν πολύ στη μούρη. Και περιμένουν αντίδραση, να μπω σε αντιπαράθεση, Μαδρίτη VERSUS Λάρισα City... Λες κι είμαι καμιά κομπασμένη νέοπλούτη βλαχάρα να καθομαι να καμαρώνω ή υπερασπίζομαι ξένη πολη, τη Μαδρίτη...
Πάντως σε γενικές γραμμές καλά δεν είμαστε. Γιατί για τελευταίο αποστομωτικό επιχείρημα μου πετάνε: "Πάντως το Παρίσι είναι πολύ πιο ωραίο..." Λες κι είμαστε παρισιάνοι...
El Greco
Το ιστορικό φίλμ με κείμενα του Γιάννη Τσαρούχη για τα νεοκλασικά σπίτια της Αθήνας. Εικόνες του Σπύρου Βασιλείου. Γυρίστηκε το 1980 σε παραγωγή, σενάριο, διεύθυνση φωτογραφίας και σκηνοθεσία Νίκου Γραμματικόπουλου.
No comments:
Post a Comment