Με το θάνατο του Leonard Cohen, αντί να γράψει για τη μουσική του, έγραψε για μια άλλη του πλευρά, την πιο άγνωστη αυτή που ίσως να εκφράστηκε λιγότερο.
Μάλλον όλοι έχουμε και μια "Άλλη" πλευρά που συνήθως ακρωτηριάζουμε ή αφήνουμε να ατροφήσει γιατί άλλα περιμένουν από μας κι είναι ένα λούκι απίθανο αυτό, μπαίνεις κι αρχίζεις να φέρεσαι με βάση τις προσδοκίες των άλλων, όσα είσαι κι όσα πραγματικά ποθείς, πολλά, τουλάχιστον πολλά απ' αυτά, παν περίπατο μην κι απογοητεύσεις κανέναν.
Σ' αυτή τη Χωματερή των Προσδοκιών έχει πεταχτεί πολλή ομορφιά, χαρά και ταλέντο.
Ο Leonard Cohen
είχε πολλά ταλέντα απ' ό,τι φαίνεται και κάποια απ' αυτά κατάφερε να τα μοιραστεί μαζί μας όσο λίγοι. Το ταλέντο του στη Μουσική, στην Ποίηση, ειδικά στην Ποίηση κατά τη γνώμη μου που έκανε τους πάντες να φορούν το Διάσημο Μπλε Αδιάβροχα χειμώνα καλοκαίρι όμως, σίγουρα άλλα του ταλέντα θα τα κατάπιε η χωματερή.
Το ταλέντο του πάντως στη ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ έστω και λίγο κατάφερε να το σώσει κι ο Στέλιος έγραψε γι' αυτή τη σε γενικές γραμμές άγνωστη πλευρά του.
Αυτό έγραψε ως εισαγωγή στη δημοσίευση του στο facebook Στέλιος Βογιατζάκης.
"Είναι σίγουρο ότι τις επόμενες ημέρες θα γραφτούν πολλά εξαιρετικά κείμενα για τη μουσική και τους στίχους του Leonard Cohen. Έτσι, αποφάσισα να γράψω για όλα αυτά που ο Cohen ζωγράφιζε στα σημειωματάρια του."
Είναι αρκετά χρόνια τώρα που τους έδειξα και το τζαμί της Κόρδοβας, και την αντανάκλαση των φώτων της Τριάνας στο Γουαδαλκιβίρ, και τους τσιγγάνους τής Γρανάδας και τη διαφορά τους και με Ισπανούς και με Έλληνες τσιγγάνους, και το πώς ανασταίνει ο Γκρέκο, και το πώς σταυρώνει ο Βελάθκεθ, και το πώς εκτελεί ο Γκόγια...
Εραστές απλώς τότε, σε κείνο το ταξίδι με τη Φαίη. Εραστές στα στενά της Σεβίλλης, εραστές στους λόφους της Γρανάδας, εραστές στα ταπάδικα της Μαδρίτης... Στα πόδια μου τον μεγάλωσα εκείνον τον παράνομο έρωτα! Τώρα μεγαλώνουν εκείνοι τη σπορά τους, την Κωνσταντίνα τους.
Μπράβο Στέλιο για την επιλογή σου να μας συστήσεις μια άγνωστη πλευρά τού Leonard. Προσωπικά δεν τη γνώριζα και σ' ευχαριστώ. Τα λέμε στην Αθήνα μετά τις γιορτές.
Υ.Γ: Ο Στέλιος αρθρογραφεί περί Μουσικής στο http://www.rockyourlife.gr/
El Greco
Τα ζωγραφισμένα σημειωματάρια του Leonard Cohen
Στους σημερινούς επικήδειους για τον Leonard Cohen θα διαβάσουμε αναλύσεις για τη μουσική και τους στίχους του, για τη Marianne και τη Suzanne, αλλά και για τον πρόσφατο δίσκο του που ήταν ένα άγγελμα θανάτου. Επειδή ζούμε στην Ελλάδα θα διαβάσουμε και δυσανάλογα πολλά πράγματα για την Ύδρα.
Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα διαβάσουμε τίποτα για τη ζωγραφική του, αφού ούτε ο ίδιος ο Cohen της έδινε μεγάλη καλλιτεχνική αξία.
Αν όμως θεωρήσουμε ότι η ψυχή του καλλιτέχνη και οι πιο βαθιές σκέψεις του βρίσκονται στα σημειωματάρια του και όχι στο τελικό προϊόν που φτάνει στα χέρια μας, τότε οι εικόνες που ζωγράφιζε σε όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής πορείας του προσθέτουν ακόμα περισσότερα πράγματα σε αυτά που γνωρίζουμε.
Ο Leonard Cohen κρατούσε τις εικόνες που ζωγράφιζε για τον εαυτό του. Δεν είχε ποτέ τη φιλοδοξία να μπει στον κόσμο των εικαστικών τεχνών. Η πρώτη φορά που είδαμε αυτή την πλευρά του ήταν πριν από μια δεκαετία με την έκδοση του βιβλίου “Book Of Longing” και την έκθεση που είχε τίτλο “Drawn To Words” η οποία παρουσιάστηκε σε πολλές πόλεις όλου του κόσμου. Όπως έλεγε και ο ίδιος με χιούμορ, θεωρούσε τη ζωγραφική του “αποδεκτή διακόσμηση” και συμπλήρωνε ότι “αν δεν υπήρχε ζωγραφική στον κόσμο τότε η δική μου θα ήταν πολύ σημαντική”. Σε συνέντευξη του στον Robert Enright το ξεκαθάρισε ακόμα περισσότερο: “Η πρόθεση μου ήταν να φτιάξω κάτι προσιτό με το οποίο θα μπορούσα να διακοσμήσω τα σημειωματάρια μου”.
Τι ζωγράφιζε όμως ο Leonard Cohen σε αυτά τα σημειωματάρια; Κυρίως απλά καθημερινές εικόνες που έβλεπε γύρω του και προσωπογραφίες. Πολλές προσωπογραφίες, δικές του και άλλων. Δεν σταμάτησε ακόμα και την περίοδο των πέντε ετών που είχε απομονωθεί σε ένα βουδιστικό μοναστήρι στην Καλιφόρνια.
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν οι αυτοπροσωπογραφίες του και κυρίως αυτές που ζωγράφιζε σε καθημερινή βάση το 2003. Είτε ήταν σκαριφήματα σε χαρτοπετσέτες είτε μικρές ελαιογραφίες, αυτές οι εικόνες του εαυτού του, οι οποίες συνοδεύονταν πάντα από ένα μικρό σχολιασμό, αποτελούσαν το οπτικό του ημερολόγιο και κατέγραφαν την καθημερινή του διάθεση. “Αυτά τα σκαριφήματα είναι τόσο σοβαρά για μένα όσο είναι το παιχνίδι για τα παιδιά” έλεγε.
Όπως ζωγράφιζε τον εαυτό του έτσι ζωγράφιζε και τις γυναίκες που πέρασαν από τη ζωή του. “Έχει συμβεί σε πολλά σχέδια μου. Αντέγραφα τις εικόνες που έβλεπα σε κάποιο βιβλίο και όταν εμφανιζόταν μια γυναίκα στη ζωή μου αυτό το σχέδιο έπαιρνε σιγά σιγά τη δική της μορφή”. Έτσι σκίτσαρε τη Marianne Ihlen το 1960, την αγνώστων λοιπών στοιχείων Heather που έγινε εξώφυλλο στο “Dear Heather” και πολλές άλλες.
Και κάπου εδώ πρέπει να μιλήσουμε αναπόφευκτα για την Ύδρα, η οποία μπορεί να μην είναι το Α και το Ω στην πορεία του Leonard Cohen αλλά αναμφίβολα άφησε ένα πολύ βαθύ αποτύπωμα στη ζωή και στα τραγούδια του. Σε μια από τις πολλές φωτογραφίες του από τις περιόδους που έμενε στο νησί τον βλέπουμε να κάθεται με τα παιδιά του γύρω από ένα τραπέζι και να ζωγραφίζουν παρέα. Ο Cohen ζωγράφιζε, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, ανθρώπους και απλά πράγματα που έβλεπε γύρω του, όπως το “Τραπέζι της Ύδρας” με το κηροπήγιο, τη φρουτιέρα και τα γυαλιά, την “Ελληνίδα Γυναίκα” και τον “Ελληνικό Καφέ”.
Με τον ίδιο παιχνιδιάρικο και ανάλαφρο τρόπο που μετέφερε στο χαρτί τις μικρές στιγμές στην Ύδρα το έκανε και για την πόλη που γεννήθηκε, το Μόντρεαλ. Μια κιθάρα παρατημένη στη γωνία του δωματίου, τα πρώτα χιόνια στην πόλη και τα λουλούδια του Parc Du Portugal είναι οι τόσο συνηθισμένες αλλά τελικά πολύτιμες για τον ίδιο εικόνες.
Με λίγα λόγια, ο Leonard Cohen δε χρησιμοποίησε τη ζωγραφική για να κάνει κάποιο μεγάλο statement. Δεν ήταν αυτός ο σκοπός του. Ωστόσο, βλέπουμε, ειδικά στα πορτραίτα του, τα ίδια χαρακτηριστικά που υπάρχουν στο υπόλοιπο -και σημαντικότερο- έργο του, δηλαδή τη σεξουαλικότητα, τις ψυχολογικές διακυμάνσεις, το συχνά σκοτεινό χιούμορ και την κοινωνική ευαισθησία. Και βάζουμε άλλο ένα κομματάκι στο παζλ αυτού του σπουδαίου καλλιτέχνη.
Άλλη μια δημοσίευση του Στέλιου για τον Leonard Cohen
ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ
Ο Στέλιος Βογιατζάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1973. Σπούδασε δημοσιογραφία έχοντας σκοπό να περάσει τη ζωή του γράφοντας για μουσική. Στα επόμενα 20 χρόνια, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι συντάκτης στο Έθνος, έγραψε για τα πάντα αλλά ποτέ για μουσική. Του αρέσουν οι Grand Magus αλλά και οι Take That, ο HP Lovecraft αλλά και η JK Rowling, Επίσης, δεν κουράζεται να κάνει χιλιάδες περιττά πράγματα στο Internet.
No comments:
Post a Comment